14 września 2023 roku Rada Ministrów zatwierdziła nowe regulacje dotyczące minimalnego wynagrodzenia i minimalnej stawki godzinowej na rok 2024. Te przepisy zostały opublikowane w Dzienniku Ustaw dzień później, 15 września, i zaczną obowiązywać od 1 stycznia 2024 roku. W tym artykule dowiesz się, ile wyniesie minimalne wynagrodzenie brutto i netto oraz na jakie koszty zatrudnienia muszą przygotować się pracodawcy.
Spis treści
Minimalne wynagrodzenie za pracę w 2024 roku
W 2024 roku minimalne wynagrodzenie wzrośnie dwukrotnie, co ma związek z rosnącą inflacją i wynika z przepisów ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę. Zgodnie z ustawą, jeśli przewidywany wskaźnik wzrostu cen na nadchodzący rok przekracza 5%, rząd ustala dwa terminy dla podwyższenia płacy i minimalnej stawki godzinowej.
- W pierwszej połowie roku, od 1 stycznia do 30 czerwca, minimalne wynagrodzenie osiągnie poziom 4242 zł brutto, co stanowi wzrost o 752 zł w porównaniu do stawki z początku 2023 roku.
- W drugiej połowie 2024 roku, od 1 lipca do końca grudnia, minimalna płaca wzrośnie do 4300 zł brutto, co oznacza podwyżkę o 700 zł w stosunku do stawki obowiązującej od lipca 2023 roku.
Wysokość wynagrodzenia pracownika zatrudnionego na pełny etat nie może być niższa niż ustalona płaca minimalna. Przy obliczaniu tego wynagrodzenia jednak nie wlicza się takich elementów jak:
- nagrody jubileuszowe,
- odprawy pieniężne,
- wynagrodzenie za nadgodziny,
- dodatki za pracę nocną, za staż pracy czy za pracę w szczególnych warunkach.
W przypadku pracowników zatrudnionych na część etatu minimalne wynagrodzenie oblicza się proporcjonalnie do wymiaru etatu. Jeśli umowa pracy obowiązuje jedynie przez część miesiąca, wynagrodzenie minimalne przelicza się proporcjonalnie do liczby godzin przepracowanych w tym miesiącu. Na poniższej grafice znajdziesz informację o tym, jak kształtuje się kwota wynagrodzenia brutto w zależności od wymiaru etatu.
Szukasz księgowości, która zadba o rozliczenia i wesprze Cię na każdym etapie prowadzenia firmy?
Wynagrodzenie za pracę netto w 2024 roku
Oczywiście, wspomniane wyżej kwoty odnoszą się do wynagrodzenia brutto. Rzeczywiste wynagrodzenie „na rękę”, które otrzymuje pracownik, jest niższe, ponieważ od tej kwoty odlicza się składki ZUS i podatek PIT. Po odjęciu składek na ubezpieczenia społeczne (emerytalne, rentowe, chorobowe), składki zdrowotnej i zaliczki na podatek dochodowy, wynagrodzenie netto będzie wynosić:
- W okresie od 1 stycznia do 30 czerwca 2024 roku, najniższa pensja netto wynosić będzie 3221,98 zł.
- Od 1 lipca do 31 grudnia 2024 roku, najniższa pensja netto wzrośnie do 3261,53 zł.
Osoby poniżej 26 roku życia otrzymają wyższe wynagrodzenie netto, tak zwane ,,na rękę”, jako że są one zwolnione z podatku dochodowego i nie muszą płacić zaliczek na PIT. Z drugiej strony, pracownicy, którzy biorą udział w Pracowniczych Planach Kapitałowych (PPK), muszą liczyć się z tym, że ich pensja zostanie zmniejszona o kwotę wpłat do PPK. Pracownik finansuje standardową wpłatę w wysokości 2% swojego wynagrodzenia, a także ma opcję dokonania dobrowolnej wpłaty dodatkowej do 2%. Należy jednak pamiętać, że wpłaty od pracodawcy do PPK są traktowane jako dochód pracownika z tytułu zatrudnienia i podlegają opodatkowaniu. To oznacza, że osoby uczestniczące w PPK zapłacą wyższy podatek niż te, które nie biorą udziału w tym programie lub z niego zrezygnowały.
Minimalna stawka godzinowa w 2024 roku
Zmiany wprowadzone w ustawie o minimalnym wynagrodzeniu za pracę określają również minimalną stawkę za każdą godzinę pracy na zlecenie lub świadczenia usług. Obecnie ta stawka kształtuje się następująco:
- Od 1 stycznia do 30 czerwca 2024 roku minimalna stawka godzinowa będzie wynosić 27,70 zł.
- Od 1 lipca do 31 grudnia 2024 roku minimalna stawka godzinowa wzrośnie do 28,10 zł.
Minimalna stawka godzinowa przysługuje zarówno przedsiębiorcom, którzy wykonują działalność osobiście (bez zatrudniania pracowników czy zawierania umów ze zleceniobiorcami), jak i osobom nieprowadzącym działalności gospodarczej. Jednak niektóre umowy, takie jak te oparte wyłącznie na wynagrodzeniu prowizyjnym, nie podlegają tej regulacji. Również umowy o dzieło nie są objęte minimalną stawką godzinową.
Koszt zatrudnienia pracownika w 2024 roku
W roku 2024, z powodu znacznego wzrostu płacy minimalnej, pracodawcy będą musieli zmierzyć się ze zwiększonymi kosztami zatrudnienia pracowników. Koszty te będą się różnić w zależności od połowy roku:
- Od 1 stycznia do 30 czerwca 2024 roku, całkowity koszt zatrudnienia pracownika wyniesie 5110,76 zł.
- Od 1 lipca do 31 grudnia 2024 roku, ten koszt wzrośnie do 5180,64 zł.
Pracodawca, oprócz wypłaty brutto widocznej na umowie, musi opłacić szereg dodatkowych składek: składkę emerytalną (9,76%), rentową (6,5%), wypadkową (1,67%), na Fundusz Pracy (2,45%), Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych (0,10%) oraz na Fundusz Emerytur Pomostowych (1,5%). W rezultacie pracodawca zatrudniający pracownika na minimalnej pensji na podstawie umowy o pracę ponosi znacznie wyższe koszty niż sama wypłata wynagrodzenia.
Dowiedz się z naszego artykułu, ile wynosi wzrost składek ZUS w 2024 roku.
Zmiany w świadczeniach pracowniczych w 2024 roku
Zasiłek chorobowy i macierzyński
Zwiększenie płacy minimalnej pociągnie za sobą wzrost minimalnej podstawy do obliczania zasiłku chorobowego i macierzyńskiego dla pracowników. Podstawą do obliczenia tych zasiłków jest średnie wynagrodzenie otrzymane w ciągu ostatnich 12 miesięcy przed miesiącem, w którym pracownik staje się niezdolny do pracy. Należy jednak pamiętać, że dla pracowników na pełnym etacie, ta podstawa nie może być niższa niż minimalne wynagrodzenie po odjęciu kwoty odpowiadającej 13,71% tego wynagrodzenia.
Wynagrodzenie za czas niewykonywania pracy
Płaca minimalna ma wpływ również na wynagrodzenie za czas przestoju, czyli sytuacji, gdy czas niewykonywania pracy nie jest spowodowany przez pracownika. W takich przypadkach pracownikowi przysługuje wynagrodzenie zgodne z jego indywidualnym zaszeregowaniem, które może być określone stawką godzinową lub miesięczną. Jeśli jednak taki składnik wynagrodzenia nie został wyraźnie określony, pracownik otrzymuje 60% swojego wynagrodzenia. Ważne jest, że według Kodeksu pracy, nawet w takich sytuacjach, wynagrodzenie nie może być niższe od minimalnej pensji za pracę.
Dodatek za pracę nocną
W 2024 roku pracownicy pracujący w nocy otrzymają dodatek do wynagrodzenia za każdą godzinę pracy nocnej. Dodatek ten stanowi 20% stawki godzinowej opartej na minimalnym wynagrodzeniu obowiązującym w danym roku, zgodnie z art. 1518 § 1 Kodeksu pracy.
Odszkodowanie za naruszenie zasady równego traktowania
Jeśli pracodawca naruszy zasadę równego traktowania w zatrudnieniu, pracownik ma prawo do odszkodowania nie niższego niż wynagrodzenie minimalne, ustalone na podstawie odpowiednich przepisów (art. 183d Kodeksu pracy). Równe traktowanie obejmuje wszystkie aspekty zatrudnienia, w tym płeć, wiek, niepełnosprawność, rasę, religię, narodowość, przekonania polityczne, przynależność związkową, pochodzenie etniczne, wyznanie, orientację seksualną oraz rodzaj i wymiar czasu pracy.
Odszkodowanie za mobbing
Zgodnie z art. 943 § 4 Kodeksu pracy, pracownik dotknięty mobbingiem, lub który z powodu mobbingu rozwiązał umowę o pracę, może żądać od pracodawcy odszkodowania nie niższego niż minimalne wynagrodzenie za pracę. W 2024 roku kwota ta wyniesie od stycznia 4224 zł, a od lipca 4300 zł.
Odprawa w przypadku rozwiązania stosunku pracy
Wysokość odprawy pieniężnej przy rozwiązaniu stosunku pracy z przyczyn niezależnych od pracownika jest ograniczona do 15-krotności minimalnego wynagrodzenia (zgodnie z art. 8 ust. 4 ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania stosunków pracy). W 2024 roku, od stycznia do czerwca, odprawa wyniesie 63 630 zł, a od lipca do grudnia – 64 500 zł. Odprawa może być przyznana w ramach zwolnień grupowych lub indywidualnych, zgodnie z odpowiednimi przepisami ustawy.
Szukasz biura rachunkowego, które zadba o rzetelną księgowość i terminowe rozliczenia?
Aktualizacja płacy minimalnej — wymagane dostosowania w umowach z pracownikami
W związku ze zmianami w wysokości płacy minimalnej pracodawcy są zobowiązani do przygotowania i wręczenia aneksów do umów pracownikom, którzy otrzymują wynagrodzenie na poziomie minimalnym, jeśli ich płaca została określona kwotowo w umowie.
Jeśli jednak umowa zawiera klauzulę, zgodnie z którą pracownik otrzymuje wynagrodzenie minimalne zgodne z aktualną ustawową stawką na dany rok, pracodawca nie musi przygotowywać aneksu. Wystarczy tylko powiadomić pracownika o zmianie wysokości wynagrodzenia. Alternatywnie, pracodawcy mogą również zdecydować się na podniesienie wynagrodzenia pracownika do poziomu minimalnego poprzez przyznanie premii.
miany w płacy minimalnej na rok 2024 stawiają przed pracodawcami nowe wyzwania i wymagają odpowiedniego dostosowania umów pracowniczych. Wzrost wynagrodzenia minimalnego do 4242 zł brutto w pierwszej połowie roku, a następnie do 4300 zł brutto w drugiej połowie, oznacza znaczne podwyżki dla pracowników. Jednakże pracodawcy muszą być świadomi, że te podwyżki wiążą się również z większymi kosztami zatrudnienia, które obejmują nie tylko samą płacę, ale również dodatkowe składki na ubezpieczenia społeczne i inne fundusze.
Podsumowując, zmiany te wymagają dokładnego przeanalizowania obecnych umów i, w razie potrzeby, sporządzenia aneksów, aby dostosować je do nowych przepisów. Jest to szczególnie istotne w przypadku pracowników otrzymujących wynagrodzenie na poziomie minimalnym, gdzie wymagane jest zaktualizowanie umów o nowe stawki wynagrodzenia. Równocześnie, pracodawcy powinni pamiętać o konieczności informowania pracowników o wszelkich zmianach związanych z ich wynagrodzeniem.
W perspektywie całego roku 2024 pracodawcy będą musieli zatem zrewidować swoje budżety, aby zmieścić się w nowych ramach finansowych, jakie narzuca wzrost płacy minimalnej, a co za tym idzie – znaczny wzrost kosztów zatrudnienia. Ta sytuacja jest również przypomnieniem o ciągłej potrzebie elastyczności i dostosowywania się do zmieniających się warunków gospodarczych. Wszystko to ma na celu nie tylko zabezpieczenie interesów firmy, ale także zapewnienie godnych warunków pracy dla jej pracowników.
