W niniejszym artykule przyjrzymy się, jak kształtuje się kwota wolna od podatku w 2024 roku, jakie planowane są zmiany na przyszłość oraz w jaki sposób różne grupy społeczne mogą z tego skorzystać.
Spis treści
Ile wynosi kwota wolna od podatku w 2024 roku?
Kwota wolna od podatku to suma dochodu, do której nie stosuje się opodatkowania podatkiem dochodowym. Jest to środek ochrony osób o niskich dochodach przed zbyt wysokim obciążeniem podatkowym. W 2024 roku ta kwota wynosi 30 000 zł, co oznacza, że osoby zarabiające do tej sumy nie płacą podatku dochodowego. Ci, którzy osiągają wyższe dochody, płacą podatek w wysokości 12% od kwoty ponad 30 000 zł.
Wzrost kwoty wolnej od podatku nastąpił w 2022 roku w ramach wprowadzenia Nowego Polskiego Ładu. Zmiana ta najbardziej przyniosła korzyść osobom otrzymującym płacę minimalną, ponieważ większa część ich dochodów nie podlega opodatkowaniu.
Plany podniesienia kwoty wolnej od podatku w 2025 roku
Planuje się podnieść kwotę wolną od podatku do 60 000 zł. Celem tej zmiany jest zwiększenie ulg podatkowych, zwłaszcza dla osób z niższymi dochodami. Podniesienie tej kwoty do 60 000 zł oznacza istotną reformę systemu podatkowego, pozwalając większej części zarobków uniknąć opodatkowania. Dzięki temu zmniejszą się obciążenia podatkowe dla wielu obywateli.
Donald Tusk zaznaczył, że propozycja ta nie pojawi się w pierwszych 100 dniach nowego rządu. Dodatkowo konieczne jest przestrzeganie zasad roku podatkowego, co oznacza, że na zmiany musimy poczekać.
Według informacji medialnych, mimo obietnic Koalicji Obywatelskiej o podniesieniu kwoty wolnej do 60 000 zł, nie zostanie to zrealizowane w 2024 roku. Przewiduje się, że nowa, wyższa kwota wolna od podatku wejdzie w życie najwcześniej w 2025 roku.
Kto może skorzystać z kwoty wolnej od podatku w 2024 roku?
Kwota wolna od podatku jest dostępna jedynie przy skali podatkowej, która obejmuje dwie główne stawki podatkowe – 12% i 32%. Gdy dochód przekracza 1 000 000 zł, na nadwyżkę nakładana jest dodatkowa stawka 4% jako tzw. danina solidarnościowa. Wysokość podatku zależy od dochodu netto, czyli przychodu minus koszty jego uzyskania.
Przykład:
Pan Jan prowadzi warsztat samochodowy. W 2023 roku jego przychód wynosił 60 000 zł, a poniesione koszty to 35 000 zł.
Jeśli przychód przewyższa koszty, powstaje dochód podlegający opodatkowaniu, który w tym przypadku wynosi 25 000 zł (60 000 – 35 000). Ponieważ dochód nie przekracza kwoty wolnej od podatku, pan Jan nie będzie musiał płacić podatku dochodowego za rok 2023. Co więcej, jeśli w ciągu roku wpłacał zaliczki na podatek dochodowy, zostaną one uznane za nadpłatę w rocznym zeznaniu podatkowym PIT-36 i zostaną mu zwrócone przez urząd skarbowy.
Szukasz biura rachunkowego, które zadba o rzetelną księgowość i terminowe rozliczenia?
Progi podatkowe w 2024 roku
W Polsce system opodatkowania osób fizycznych opiera się na progresywnej skali podatkowej. Oznacza to, że stawka podatkowa rośnie wraz ze wzrostem dochodów osoby. Cel tego systemu to zapewnienie sprawiedliwości podatkowej, dzięki czemu osoby z większymi dochodami płacą wyższy podatek.
Zasady opodatkowania określa art. 27 ustawy o podatku od osób fizycznych. Sala podatkowa kształtuje się następująco:
- Dochody, które nie przekroczą 30 000 zł, są zwolnione z podatku.
- Dla dochodów do 120 000 zł rocznie, stawka wynosi 12%. Aby ulżyć osobom z niższymi dochodami, wprowadzono kwotę zmniejszającą podatek o 3600 zł, co obniża efektywną stawkę podatkową.
- Dla dochodów przekraczających 120 000 zł rocznie, podatek wynosi stałe 10 800 zł plus 32% od kwoty przekraczającej 120 000 zł. To oznacza, że każdy zarobiony złotówka powyżej tej kwoty jest opodatkowana 32%.
- Dla dochodów przekraczających 1 000 000 zł nalicza się dodatkowe 4% od nadwyżki.
Dowiedz się z naszego artykułu, jak zmienić formę opodatkowania w 2024 roku.
Przykład:
Marek Nowak jest programistą pracującym jako freelancer. W roku 2022 jego dochód wyniósł 95 000 zł, co oznaczało, że podlegał opodatkowaniu według stawki 12%, z uwzględnieniem kwoty zmniejszającej podatek w wysokości 3600 zł. W 2023 roku, dzięki większej liczbie zleceń i podwyższeniu stawek za swoje usługi, jego dochód wzrósł do 145 000 zł.
Jak wpłynęło to na jego obciążenie podatkowe? Do kwoty 120 000 zł Marek płaci podatek według stawki 12%, z uwzględnieniem kwoty zmniejszającej podatek. Każda złotówka zarobiona powyżej 120 000 zł podlega opodatkowaniu 32%. Oznacza to, że Marek płaci podatek w wysokości 12% od pierwszych 120 000 zł oraz 32% od nadwyżki 25 000 zł (145 000 zł – 120 000 zł).
Obciążenie podatkowe za rok 2022:
- Podatek od dochodu 95 000 zł przy stawce 12%: 95 000 zł × 12% = 11 400 zł
- Odjęcie kwoty zmniejszającej podatek: 11 400 zł – 3600 zł = 7800 zł
Zatem, za rok 2022, Marek musiał zapłacić 7800 zł podatku.
Obciążenie podatkowe za rok 2023:
- Podatek od pierwszych 120 000 zł przy stawce 12%: 120 000 zł × 12% = 14 400 zł
- Odjęcie kwoty zmniejszającej podatek: 14 400 zł – 3600 zł = 10 800 zł
- Podatek od nadwyżki ponad próg podatkowy, czyli od 25 000 zł (145 000 zł – 120 000 zł), przy stawce 32%: 25 000 zł × 32% = 8000 zł
- Łączny podatek za rok 2024: 10 800 zł + 8000 zł = 18 800 zł
W ten sposób, całkowite obciążenie podatkowe Marka za rok 2023 wynosi 18 800 zł.
Szukasz księgowości, która zadba o rozliczenia i wesprze Cię na każdym etapie prowadzenia firmy?
Wspólne rozliczenie PIT małżonków
Wiele par decyduje się na wspólne rozliczenie podatkowe, które może przynieść znaczące korzyści finansowe. Ta decyzja pozwala na składanie wspólnego formularza PIT, podpisanego przez jednego z małżonków.
Wspólne rozliczenie jest opłacalne, gdy dochody jednego z małżonków są na tyle wysokie, że przekraczają próg podatkowy, powodując zastosowanie wyższej stawki podatkowej (przejście z 12% na 32%).
Jeśli dochody małżonków po odliczeniu ulg wynoszą łącznie 120 000 zł, to wspólne rozliczenie nie wpływa na wysokość podatku – będzie on taki sam, jak przy oddzielnym rozliczaniu obu małżonków. Jednak w sytuacji, gdy jeden z małżonków zarabia niewiele i nie mógłby samodzielnie wykorzystać pełnej kwoty wolnej od podatku, wspólne rozliczenie może przynieść dodatkowe korzyści podatkowe, nawet jeśli ich łączny dochód jest niższy niż 120 000 zł.
Zmiany od 2022 roku
Nowelizacja przepisów podatkowych, wprowadzona w ramach Polskiego Ładu, wniosła kilka istotnych zmian w zakresie wspólnego rozliczania się małżonków:
- Małżonkowie mogą wspólnie rozliczyć się nawet jeśli zawarli związek małżeński w trakcie roku podatkowego.
- Zwiększenie kwoty wolnej od podatku może skłonić małżonków do wspólnego rozliczenia, szczególnie gdy dochody jednego z nich są niskie.
- Podwyższenie I progu podatkowego sprzyja małżeństwom z różnicą w zarobkach, umożliwiając niższe opodatkowanie dla lepiej zarabiającego małżonka.
Warunki konieczne do wspólnego rozliczenia
Aby móc się wspólnie rozliczyć, małżonkowie muszą pozostawać w ustroju wspólności majątkowej oraz złożyć pisemne oświadczenie o chęci wspólnego opodatkowania. Ważne jest, aby podpis pod wspólną deklaracją złożył przynajmniej jeden z małżonków, co niesie za sobą odpowiedzialność karną za prawdziwość deklaracji.
Zasady dotyczące dochodów zagranicznych i najmu
Małżonkowie, którzy osiągają dochody za granicą lub z najmu, również mogą skorzystać z łącznego opodatkowania, pod pewnymi warunkami. Przychody z najmu mogą być rozliczane wspólnie, jeżeli między małżonkami istnieje wspólność majątkowa.
Ulgi podatkowe w trakcie roku podatkowego
W trakcie roku podatkowego małżonkowie mają możliwość skorzystania z niższych zaliczek na podatek. Jeśli pracownik złoży pracodawcy deklarację o chęci wspólnego rozliczenia się z małżonkiem, wpływa to na wysokość miesięcznych zaliczek w następujący sposób:
- Gdy dochody podatnika nie przekraczają wyższej granicy pierwszego przedziału skali podatkowej, a małżonek lub dziecko nie uzyskują żadnych dochodów (poza rentą rodzinną), miesięczne zaliczki wynoszą 12% dochodu uzyskanego w danym miesiącu. Dodatkowo każda z tych zaliczek jest pomniejszana o 1/12 kwoty zmniejszającej podatek z pierwszego przedziału skali podatkowej.
- Jeśli dochody podatnika przekraczają górną granicę pierwszego przedziału skali, a małżonek lub dziecko nie uzyskują żadnych dochodów, bądź ich dochody mieszczą się w niższym przedziale skali, zaliczki również wynoszą 12% miesięcznego dochodu.
Płatnik (na przykład pracodawca) rozpoczyna pobieranie zaliczek według tych zasad od miesiąca po złożeniu takiego oświadczenia. Warto zauważyć, że jeśli w przyszłości zmienią się okoliczności i podatnik zdecyduje się nie rozliczać wspólnie, jest zobowiązany do poinformowania o tym płatnika. W takim przypadku, od miesiąca po zmianie decyzji, zaliczki są pobierane według standardowych zasad.
Warto pamiętać, że obniżenie zaliczek nie dotyczy umów cywilnoprawnych, jak umowy zlecenia czy umowy o dzieło.
Strata małżonka lub dochód zerowy
W sytuacji, gdy jeden z małżonków w danym roku podatkowym nie osiągnął przychodów, jego dochód jest uznawany za równy zero. Jeśli koszty uzyskania przychodów przewyższają zarobek, powstaje strata, która traktowana jest jako brak dochodów. Strata nie może być odliczana od dochodu drugiego małżonka i przypisana jest wyłącznie temu, kto ją ponosi. Małżonek, który poniósł stratę, może ją odliczyć tylko od swojego dochodu i nie może kompensować jej dochodem drugiego małżonka. Możliwe jest również wspólne rozliczenie, gdy podatnik w danym roku wykorzystuje stratę z lat ubiegłych i osiągnął dochód lub nie zarobił; wówczas dochód, po odliczeniu nie więcej niż 50% straty rocznie, może być rozliczany wspólnie z małżonkiem.
Zgodnie z obecnymi przepisami i doktryną podatkową, strata nie wyklucza możliwości rozliczenia wspólnego małżonków, nawet jeśli nie wynika to bezpośrednio z przepisów. Uznaje się, że małżonek ponoszący stratę może wspólnie się rozliczać.
Wieloetatowcy a kwota wolna od podatku
Od początku 2023 roku wprowadzone zostały nowe przepisy, które pozwalają osobom pracującym na kilku etatach na efektywniejsze wykorzystanie kwoty wolnej od podatku. Teraz, pracodawcy, zleceniodawcy oraz Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) mogą pomniejszać zaliczki na podatek każdego miesiąca o 1/12 kwoty zmniejszającej podatek. To oznacza, że osoby zatrudnione na więcej niż jednym stanowisku mogą skorzystać z pełnej kwoty wolnej od podatku już w trakcie roku, przy miesięcznych zaliczkach na podatek. Zmiany te dotyczą również umów zlecenia, co rozszerza zakres osób, które mogą korzystać z kwoty wolnej w zaliczkach na podatek.
Kwota wolna od podatku w 2024 roku pozostaje kluczowym elementem polskiego systemu podatkowego, wpływającym na życie finansowe wielu obywateli. Każdy podatnik powinien dokładnie analizować swoją sytuację podatkową, aby maksymalnie wykorzystać dostępne ulgi i zmniejszyć obciążenia podatkowe.
