Zdecydowałeś się założyć własną działalność gospodarczą i z naszego artykułu wiesz już, jak to zrobić. Jednak podczas składania wniosku na druku CEIDG-1 lub w KRS musisz wybrać odpowiednią formę opodatkowania. To może być problematyczne, jeśli nie znasz różnic między nimi.
Dlatego przygotowaliśmy dla Ciebie ten artykuł, w którym omawiamy dostępne formy opodatkowania dla działalności gospodarczej. Znajdziesz w nim najważniejsze cechy każdej z nich oraz ich zalety i wady.
Potrzebujesz pomocy w wyborze najkorzystniejszej formy opodatkowania? Wypełnij formularz, a nasz doradca skontaktuje się z Tobą i pomoże Ci wybrać najkorzystniejszą formę.
Spis treści
4 formy opodatkowania działalności gospodarczej
Podstawowe formy opodatkowania dochodów obejmują skalę podatkową, podatek liniowy oraz zryczałtowane formy opodatkowania.
Skala podatkowa jest najczęściej stosowaną opcją i dotyczy opodatkowania przychodów z działalności gospodarczej, ale również przychodów uzyskiwanych w ramach pracy na umowę oraz umów cywilnoprawnych.
Podatek liniowy stanowi dobrą formę dla bardziej zamożnych przedsiębiorców ze względu na to, że charakteryzuje go ustalona, stała stawka podatku dochodowego. Dokładniej jest to wyjaśnione w dalszej części artykułu.
Przedsiębiorcy mają również możliwość skorzystania ze zryczałtowanych form opodatkowania. Należy do nich karta podatkowa, która opiera się na płaceniu podatku od przychodów, uwzględniając określone stawki zależne od rodzaju działalności.
Jednak z tej opcji nie mogą skorzystać nowi przedsiębiorcy. Drugą formą jest ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, gdzie podatek jest ustalany na podstawie przychodów, a nie rzeczywistych kosztów działalności.
Skala podatkowa
Najbardziej popularną formą opodatkowania jest skala podatkowa, znana również jako opodatkowanie na zasadach ogólnych. Jest ona wykorzystywana zarówno przez przedsiębiorców, jak i osoby zatrudnione na różnych umowach.
Podatek jest obliczany na podstawie dwustopniowej skali. Pierwszy próg podatkowy dotyczy dochodów nieprzekraczających kwoty 120 000 zł i podlega opodatkowaniu według stawki 17%, uwzględniającej ulgi i odliczenia podatkowe.
Dochody powyżej kwoty 120 000 zł są opodatkowane stawką 32%. Jeśli dochód przekracza drugi próg, wyższa stawka podatkowa dotyczy tylko różnicy między dochodem a kwotą 120 000 zł. Aby dowiedzieć się więcej o progach podatkowych, przeczytaj nasz artykuł — Kwota wolna od podatku w 2024 roku.
Osoby korzystające ze skali podatkowej są zobowiązane do prowadzenia Księgi Przychodów i Rozchodów, w której rejestrują swoje przychody i wydatki. Ponadto, na koniec roku podatkowego, muszą sporządzić spis z natury, w którym wymieniają nabyte towary i materiały, oraz inne elementy wymagane przez przepisy podatkowe.
Zalety skali podatkowej
- Możliwość skorzystania z ulg podatkowych.
- Prawo do wspólnego rozliczenia z małżonkiem.
- Możliwość skorzystania z ulgi dla osób samotnie wychowujących dziecko.
- Prawo do skorzystania z kredytu podatkowego, który umożliwia odroczenie zapłaty podatku na przyszłe okresy rozliczeniowe.
- Możliwość pomniejszenia osiągniętych przychodów o koszty poniesione w celu ich uzyskania.
- Możliwość rozliczenia wszystkich przychodów opodatkowanych skalą podatkową w ramach jednego zeznania rocznego.
Wady skali podatkowej
- Jeśli dochód przekroczy kwotę 120 000 zł, przedsiębiorca jest zobligowany do zapłaty podatku według wyższej stawki, która wynosi 32%.
- Konieczność prowadzenia Podatkowej Księgi Przychodów i Rozchodów, co wymaga dodatkowych działań i dokumentacji księgowej.
- Większa ilość formalności związanych z dokumentacją firmową.
Podatek liniowy
W przypadku podatku liniowego przedsiębiorca opodatkowuje swoje dochody stałą stawką podatku, która wynosi 19%, niezależnie od wysokości osiągniętego dochodu.
Po wyborze opodatkowania podatkiem liniowym podatnik jest zobowiązany do prowadzenia Księgi Przychodów i Rozchodów, w której rejestruje swoje przychody i wydatki. Dzięki temu systematycznie dokumentuje wszystkie transakcje finansowe związane z działalnością gospodarczą. Księga ta służy jako podstawa do prawidłowego rozliczenia podatku liniowego.
Przedsiębiorca musi odpowiednio ewidencjonować swoje przychody, uwzględniając także wszelkie poniesione koszty i wydatki związane z prowadzeniem działalności.
Jeśli podatnik zaczyna prowadzić działalność gospodarczą w trakcie roku, wybór podatku liniowego wiąże się ze złożeniem pisemnego oświadczenia do właściwego naczelnika urzędu skarbowego do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym osiągnął pierwszy przychód.
Zalety podatku liniowego
- Jedna stała stawka podatku, niezależnie od wysokości osiąganego dochodu (przedsiębiorca płaci podatek w jednym ustalonym procencie).
- Możliwość odliczenia od przychodu poniesionych kosztów podatkowych (przedsiębiorca może uwzględnić wydatki związane z prowadzeniem działalności, zmniejszając w ten sposób podstawę opodatkowania).
Wady podatku liniowego
- Nie ma możliwości skorzystania z większości ulg podatkowych, co ogranicza potencjalne korzyści podatkowe dla podatnika.
- Brak prawa do kredytu podatkowego.
- Nie ma możliwości wspólnego rozliczenia z małżonkiem.
- Brak prawa do odliczenia ulgi dla osób samotnie wychowujących dziecko w wysokości 1500 zł.
- Brak kwoty wolnej od podatku, czyli nie ma ustalonej kwoty dochodu, od której podatek zaczyna być pobierany.
Potrzebujesz pomocy w wyborze najkorzystniejszej formy opodatkowania? Wypełnij formularz, a nasz doradca skontaktuje się z Tobą i pomoże Ci wybrać najkorzystniejszą formę.
Ryczał od przychodów ewidencjonowanych
W przypadku tej formy opodatkowania działalności gospodarczej przedsiębiorca nie może pomniejszyć osiąganych przychodów o poniesione koszty podatkowe. Mimo to ta forma ma plusy, takie jak stosunkowo niskie stawki ryczałtu: 2%, 3%, 5,5%, 8,5%, 10%, 12%, 12,5%, 14%, 15% i 17% (zależy od rodzaju prowadzonej działalności gospodarczej).
Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych przeznaczony jest dla osób fizycznych, które uzyskują przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej (zaliczamy do tego spółki cywilne osób fizycznych, a także spółki jawne osób fizycznych), które w roku poprzedzającym rok podatkowy uzyskały przychody z działalności w wysokości nieprzekraczającej 2 000 000 euro. Co ważne, prowadziły tę działalność wyłącznie samodzielnie.
Do osób fizycznych, które mogą skorzystać z tej formy opodatkowania, zaliczamy również osoby, które uzyskały przychody z działalności prowadzonej w formie spółki. Suma przychodów wspólników nie mogła przekroczyć 2 000 000 euro.
Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych jest również przeznaczony dla osób, które rozpoczynają działalność w danym roku podatkowym.
Ustawa regulująca zryczałtowany podatek dochodowy określa także listę działalności, które nie mogą być opodatkowane w formie ryczałtu. Są to:
- prowadzenie lombardów
- prowadzenie aptek
- handel częściami i akcesoriami do pojazdów mechanicznych
- wytwarzanie wyrobów objętych podatkiem akcyzowym
- kupno i sprzedaż wartości dewizowych
W przypadku tych konkretnych rodzajów działalności, przedsiębiorcy muszą stosować inne formy opodatkowania, zgodnie z przepisami podatkowymi obowiązującymi w danym kraju.
Dowiedz się z naszego artykułu, jak zmienić formę opodatkowania w 2024 roku.
Zalety ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych
- Proste ustalanie podstawy opodatkowania.
- Uproszczona księgowość.
Wady ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych
- Wyłączenia niektórych rodzajów działalności gospodarczych.
- Przedsiębiorcy prowadzący taką działalność nie mają możliwości skorzystania z korzyści wynikających ze wspólnego rozliczenia podatkowego z małżonkiem.
- Brak prawa do ulgi dla osób samotnie wychowujących dziecko w wysokości 1500 zł.
Karta podatkowa
Od roku 2022 tylko ci podatnicy, którzy już wcześniej korzystali z opodatkowania w formie karty podatkowej i kontynuują ten sposób opodatkowania, mogą nadal z niej korzystać.
Nowo rozpoczynający działalność gospodarczą przedsiębiorcy lub ci, którzy planują zmienić formę opodatkowania, nie są uprawnieni do skorzystania z karty podatkowej.
Karta podatkowa jest modelem opodatkowania, w którym wartość podatku nie jest powiązana z osiąganymi przychodami przez podmiot. Stawka karty podatkowej zależy od różnych czynników, takich jak:
- rodzaj świadczonych usług,
- liczba zatrudnionych pracowników,
- wielkość miejscowości, w której prowadzona jest działalność,
- rozmiar prowadzonej działalności.
Ta forma jest przeznaczona wyłącznie dla podatników prowadzących określony rodzaj działalności, wymieniony w artykule 23 ust. 1 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym. Przykładowo obejmuje:
- usługi rozrywkowe, takie jak organizacja imprez kulturalnych, widowisk, koncertów, festiwali, przedstawień teatralnych czy widowisk artystycznych,
- usługi opieki domowej nad dziećmi i osobami chorymi,
- wynajem pokoi lub mieszkań turystom, w ramach prowadzenia działalności hotelowej lub agroturystycznej,
- handel detaliczny, w tym sprzedaż towarów przez sklepy, kioski, stragany, stoiska lub targowiska,
- usługi gastronomiczne (prowadzenie restauracji, barów, kawiarni, pizzerii, food trucków lub innych miejsc, gdzie serwowane są posiłki i napoje),
- usługi fryzjerskie kosmetyczne, masażu, manicure i pedicure, spa, solarium,
- usługi transportowe,
- usługi budowlane, remontowo-wykończeniowe, instalacyjne, ogrodnicze.
Zalety karty podatkowej
- Niski i jednolity poziom opodatkowania, co ułatwia ustalenie wysokości podatku.
- Brak konieczności prowadzenia pełnej księgowości (księgi przychodów i rozchodów).
Wady karty podatkowej
- Forma opodatkowania dostępna wyłącznie dla przedsiębiorców, którzy korzystali z niej przed 31 grudnia 2021 roku.
- Opłata podatkowa jest pobierana niezależnie od osiąganych przychodów, co oznacza, że nie ma możliwości odliczenia kosztów uzyskania przychodów od podstawy opodatkowania.
- Składka zdrowotna oparta na stałej stawce 9% od podstawy wymiaru, która stanowi minimalne wynagrodzenie w danym roku.
Największe różnice między formami opodatkowania działalności gospodarczych
Opodatkowanie spółek
Spółka jawna transparentna podatkowo
Spółka jawna jest przykładem spółki, która cechuje się transparentnością podatkową w kontekście podatku dochodowego. Nie jest osobą prawną, a jej wspólnicy samodzielnie rozliczają dochody i koszty spółki proporcjonalnie do swojego udziału i mogą łączyć je z innymi źródłami dochodu.
Spółka jawna nie składa deklaracji podatkowych oraz nie odprowadza podatku. Musi jedynie informować wspólników, którzy są zobowiązani do uwzględnienia tych danych we własnych rozliczeniach.
W związku z tym zysk spółki opodatkowany jest tylko raz, a wypłata zysku nie generuje dodatkowych obciążeń podatkowych.
Wspólnicy spółki jawnej — w zależności od swojego statusu — płacą podatek dochodowy od osób prawnych (PIT) lub podatek dochodowy od osób prawnych (CIT).
Dochody uzyskane z udziału w spółce jawnej są traktowane jako dochody z działalności gospodarczej w ustawie o PIT. Osoby fizyczne mogą opodatkować takie dochody według:
- skali podatkowej,
- podatku liniowego,
- ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych.
Przeczytaj także: Jakie są rodzaje spółek w Polsce?
Skala podatkowa jest domyślną formą opodatkowania dla osób fizycznych. Cechuje się progresywnym charakterem, gdzie stawki podatkowe zależą od wysokości dochodu:
- 12% dla dochodów do 120 000 zł rocznie,
- 32% dla nadwyżki dochodów powyżej tej kwoty.
Co ważne, obowiązuje również kwota wolna od podatku w wysokości 30 000 zł rocznie. W artykule — Kwota wolna od podatku w 2024 roku — dowiesz się więcej na ten temat.
Dochody wspólników spółki jawnej stanowią podstawę do naliczenia składki zdrowotnej, niezależnie od wybranej formy opodatkowania.
Składka zdrowotna dla skali podatkowej wynosi 9% i jest obliczana na podstawie dochodu osiągniętego w poprzednim miesiącu, przy założeniu, że nie jest on niższy niż minimalne wynagrodzenie obowiązujące w danym roku.
Alternatywną formą opodatkowania jest podatek liniowy, który wynosi 19% niezależnie od wysokości dochodów. Składka zdrowotna dla podatku liniowego wynosi 4,9%. Jeśli planujesz przejść ze skali podatkowej na podatek liniowy, przeczytaj nasz artykuł — Jak zmienić formę opodatkowania w 2024 roku?
Dochody opodatkowane w ramach skali podatkowej i podatku liniowego są uwzględniane przy obliczaniu daniny solidarnościowej, której stawka wynosi 4% i dotyczy dochodów przekraczających łącznie 1 mln zł w ciągu roku.
Jeśli przychody spółki jawnej w poprzednim roku nie przekroczyły równowartości 2 mln euro, wspólnicy mogą wybrać opodatkowanie przychodów ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, pod warunkiem że wszyscy wspólnicy się na to zgodzą.
W przeciwieństwie do skali podatkowej i podatku liniowego, opodatkowanie ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych nie uwzględnia kosztów uzyskania przychodu. Stawki ryczałtu wynoszą od 2% do 15%, w zależności od rodzaju działalności.
Składka zdrowotna dla podatników korzystających z ryczałtu zależy od wartości przychodów przedsiębiorcy. Oblicza się ją na podstawie 60%, 100% lub 180% przeciętnego wynagrodzenia, w zależności od rocznych przychodów nieprzekraczających odpowiednio 60 000 zł, 300 000 zł lub przekraczających 300 000. zł. Stawka składki zdrowotnej wynosi 9% podstawy jej obliczenia.
W przypadku wszystkich wymienionych form opodatkowania, wspólnicy spółki jawnej będący osobami fizycznymi są również objęci obowiązkowym ubezpieczeniem społecznym.
Warto zaznaczyć, że transparentność podatkowa dotyczy wyłącznie podatku dochodowego. Spółka jawna jako odrębny podmiot prawny może podlegać innym podatkom, takim jak VAT, podatek od czynności cywilnoprawnych czy podatek od nieruchomości. W tych przypadkach spółka jest zobowiązana do składania deklaracji i regulowania należności podatkowych.
Ponadto spółka jawna może być objęta opodatkowaniem CIT w pewnych sytuacjach, zwłaszcza jeśli jej wspólnikami nie są wyłącznie osoby fizyczne, lecz na przykład inne spółki.
Aby taka spółka jawna zachowała transparentność podatkową, musi spełnić określone obowiązki. Przed rozpoczęciem każdego nowego roku obrotowego, spółka powinna złożyć informację (na formularzu CIT-15J) wraz z załącznikami do naczelnika urzędu skarbowego właściwego dla jej siedziby.
Dodatkowo kompletny zestaw wymaganych dokumentów musi być złożony w urzędach skarbowych odpowiednich dla każdego wspólnika (o ile nie są to te same urzędy co dla spółki).
Jeśli spółka jawna nie spełni terminowo tych obowiązków, staje się podatnikiem CIT. Jest to nieodwracalna sytuacja — spółka pozostaje podatnikiem CIT aż do momentu likwidacji lub wykreślenia z właściwego rejestru.
Przeczytaj także: Wzrost składek ZUS w 2024 roku
Ogólne zasady opodatkowania spółek, które są podatnikami CIT
Podatnikami CIT są różne rodzaje spółek, takie jak spółki komandytowe, spółki komandytowo-akcyjne, spółki z o.o., spółki akcyjne, proste spółki akcyjne oraz niektóre spółki jawne.
Spółka, która jest podatnikiem CIT, musi regularnie opodatkowywać swoje dochody według stawki 19% lub 9%. Stawka 9% CIT dotyczy przychodów, które nie są zyskami kapitałowymi, i przysługuje tzw. małym podatnikom, czyli spółkom, których obrót w poprzednim roku podatkowym nie przekroczył 2 mln euro brutto. Aby skorzystać z obniżonej stawki, spółka musi również spełnić dodatkowe warunki.
Wypłata zysku dla wspólnika spółki, która jest podatnikiem CIT, powoduje powstanie przychodu po stronie wspólnika i konieczność opodatkowania go stawką PIT/CIT w wysokości 19% (w zależności od statusu wspólnika).
Spółka, jako płatnik, ma obowiązek obliczenia, pobrania i wpłacenia podatku do odpowiedniego urzędu skarbowego.
Wspólnicy otrzymują zatem kwotę pomniejszoną o należny podatek. To prowadzi do efektu podwójnego opodatkowania w sensie ekonomicznym, gdyż dochód jest opodatkowany najpierw na poziomie spółki, a następnie na poziomie wspólnika.
Jednakże istnieje możliwość zastosowania zwolnienia z opodatkowania dywidend wypłacanych do wspólników, którzy są również podatnikami CIT (tzw. zwolnienie dywidendowe), pod warunkiem spełnienia określonych warunków.
Spółka komandytowa
Od roku 2021 spółki komandytowe są podatnikami podatku dochodowego od osób prawnych. W tej spółce występują dwa rodzaje wspólników — komplementariusze i komandytariusze. Różny status wspólnika może wpływać na obciążenie podatkowe.
Jeśli chodzi o wypłatę zysku dla komplementariusza, istnieje możliwość zastosowania mechanizmu odliczenia. Polega to na odliczeniu części podatku zapłaconego przez spółkę od kwoty podatku obliczonego na otrzymanej wypłacie. Kwotę do odliczenia ustala się proporcjonalnie do udziału komplementariusza w zysku spółki.
W zależności od stawki CIT stosowanej przez spółkę, łączne opodatkowanie spółki i komplementariusza wynosi 19% (dla stawki CIT 19%) lub 17,3% (dla stawki CIT 9%). Ważne jest, że komplementariusz ma prawo do odliczenia tylko zapłaconego podatku CIT.
Również dla drugiego rodzaju wspólnika spółki komandytowej, czyli komandytariusza, przewidziano preferencje podatkowe przy wypłacie zysku.
Przychody komandytariusza, który nie jest powiązany z komplementariuszem, są zwolnione z podatku dochodowego w 50%, przy czym kwota zwolnienia nie może przekroczyć 60 000 zł.
Ważne jest, że kwota zwolnienia jest stosowana oddzielnie dla każdej spółki komandytowej, w której komandytariusz jest uczestnikiem. Dla komandytariuszy, którzy są również podatnikami CIT, możliwe jest zastosowanie zwolnienia dywidendowego, o którym już wcześniej wspominaliśmy.
Wspólnicy spółki komandytowej będący osobami fizycznymi są zobowiązani do płacenia składek na ubezpieczenie zdrowotne i społeczne (ZUS). Składki ZUS są obliczane na tych samych zasadach, co dla wspólników spółek jawnych.
Różni się jednak obliczanie składki na ubezpieczenie zdrowotne. Podstawą do ustalenia składki dla komplementariuszy i komandytariuszy jest wartość przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w czwartym kwartale roku poprzedniego. Składkę oblicza się stosując stawkę 9%.
Spółka komandytowo-akcyjna
Spółka komandytowo-akcyjna, podobnie jak spółka komandytowa, ma dwie kategorie wspólników — komplementariuszy i akcjonariuszy. Wypłata zysków dla komplementariuszy podlega opodatkowaniu na tych samych zasadach, co dla wspólników w spółce komandytowej.
Różnice w opodatkowaniu występują na poziomie akcjonariusza. W przypadku akcjonariuszy nie ma możliwości zastosowania mechanizmu odliczenia. Zazwyczaj wypłata dywidendy dla akcjonariusza wiąże się z pobraniem podatku w wysokości 19%.
Jednak dla akcjonariuszy będących również podatnikami CIT istnieje również możliwość skorzystania ze zwolnienia dywidendowego.
Od 2023 roku komplementariusze w spółce komandytowo-akcyjnej są zobowiązani do opłacania składek ZUS i składek zdrowotnych na tych samych zasadach co wspólnicy w spółce komandytowej.
Spółka kapitałowa
Do kategorii spółek kapitałowych zalicza się trzy rodzaje: spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (spółka z o.o.), spółki akcyjne oraz proste spółki akcyjne (PSA). Wszystkie te spółki mają osobowość prawną i są podatnikami CIT, płacąc podatek od całkowitego dochodu, który generują.
Zyski, jakie osiągają spółki kapitałowe, są wypłacane wspólnikom w postaci dywidendy, od której pobierany jest podatek od zysków kapitałowych w wysokości 19%.
Istnieje jedno wyjątkowe przypadki, gdy spółka nie musi pobrać podatku od zysków kapitałowych, a dotyczy to sytuacji, gdy wspólnikiem jest inny podatnik CIT, który ma prawo skorzystać ze zwolnienia dywidendowego.
Jeśli chodzi o składki ZUS w spółkach kapitałowych, zazwyczaj wspólnicy będący osobami fizycznymi nie są zobowiązani do obowiązkowego ubezpieczenia społecznego.
Istnieją jednak wyjątki, takie jak wspólnicy w jednoosobowej spółce z o.o. oraz niektórzy akcjonariusze w PSA, którzy muszą opłacać składki na ubezpieczenie zdrowotne i społeczne na tych samych zasadach co wspólnicy spółek komandytowych.
Przeczytaj także: Jak założyć spółkę z o.o.?
Estoński CIT — na czym polega?
Estoński CIT, znany również jako ryczałt od dochodów spółek, to preferencyjna forma opodatkowania niektórych podatników podatku dochodowego od osób prawnych. Jego główną cechą jest brak konieczności płacenia podatku do momentu wypłaty zysku dla wspólników.
Oznacza to, że spółka nie musi płacić podatku na bieżąco, a opodatkowanie następuje dopiero przy podziale zysku i wypłacie go wspólnikom.
Główną korzyścią wynikającą z estońskiego CIT jest niższe efektywne opodatkowanie zarówno spółki, jak i wspólników w porównaniu z tradycyjnym opodatkowaniem CIT.
Obecnie obowiązujące stawki estońskiego CIT to:
- 10% dla spółek rozpoczynających działalność lub spełniających kryteria „małego podatnika”,
- 20% dla pozostałych spółek.
Status „małego podatnika” przysługuje spółkom, które w poprzednim roku podatkowym osiągnęły przychody ze sprzedaży brutto nieprzekraczające 2 milionów euro. Warto zaznaczyć, że ten limit nie dotyczy podatników rozpoczynających działalność gospodarczą, takich jak nowo utworzone spółki lub spółki powstałe z przekształcenia jednoosobowej działalności gospodarczej.
Spółka płaci podatek według powyższych stawek głównie w momencie wypłaty zysku (dywidendy) dla wspólników, a podlega opodatkowaniu tylko od części zysku wypłacanego wspólnikom.
Pozostaje jeszcze kwestia opodatkowania dywidendy po stronie wspólników. W przypadku tradycyjnego CIT podatek ten wynosi 19%. W przypadku estońskiego CIT obowiązuje ta sama stawka podatkowa, ale wspólnicy mają prawo do odliczenia odpowiedniej części CIT zapłaconego przez spółkę: 90% dla spółek, które są małymi podatnikami i rozpoczynają działalność, oraz 70% w pozostałych przypadkach.
Dzięki mechanizmowi odliczenia efektywne obciążenie podatkowe dla spółki i wspólników wynosi do 20% dla małych podatników rozpoczynających działalność lub do 25% dla pozostałych spółek. Porównując dla przykładu — tradycyjne CIT na ogólnych zasadach przynosi efektywne stawki obciążenia podatkowego wynoszące odpowiednio około 26% i 34%.
Warto podkreślić, że gdy spółka nie przeznacza wszystkich zysków na wypłatę, efektywne opodatkowanie może być jeszcze niższe. Jeśli w danym roku spółka nie wypłaci żadnych zysków wspólnikom, ani spółka, ani wspólnicy nie będą musieli płacić podatku dochodowego. Środki, które zostaną zaoszczędzone, mogą być zatem przeznaczone na kolejne inwestycje.
Jednak należy pamiętać, że mechanizm odliczenia zapłaconego ryczałtu od podatku PIT wspólnika dotyczy jedynie wypłaty „klasycznej” dywidendy lub zaliczek na jej poczet. Nie można dokonać takiego odliczenia, gdy środki są przekazywane wspólnikowi w innej formie, na przykład poprzez udzielenie pożyczki, która byłaby uznawana za „ukryte zyski”.
Potrzebujesz pomocy w wyborze najkorzystniejszej formy opodatkowania? Wypełnij formularz, a nasz doradca skontaktuje się z Tobą i pomoże Ci wybrać najkorzystniejszą formę.
Składka zdrowotna
Od 2022 roku głównym czynnikiem decydującym o wysokości składki zdrowotnej jest sposób opodatkowania, który przedsiębiorca wybiera. Jednak również istotną rolę odgrywa forma prawnego działania.
Na czym polegają różnice w przypadku każdej formy opodatkowania, jeżeli mowa o składce zdrowotnej? Wyjaśniamy poniżej.
Skala podatkowa a składka zdrowotna
Osoby, które rozliczają się według skali podatkowej, są zobligowane do płacenia składki zdrowotnej w wysokości 9% swojego dochodu. Dla tej grupy podatników ustalono także minimalną wartość składki. Oznacza to, że minimalna składka zdrowotna wynosi 9% minimalnego wynagrodzenia za pracę.
W 2024 roku minimalne wynagrodzenie wynosi 4242 zł, więc składka zdrowotna wyniesie minimum 381,78 zł.
Podatek liniowy a składka zdrowotna
Osoby, które rozliczają się na zasadach podatku liniowego, muszą płacić składkę zdrowotną w wysokości 4,9% swojego dochodu.
Również dla tej grupy podatników istnieje minimalna składka zdrowotna. Jej wysokość wynosi 9% minimalnego wynagrodzenia za pracę, czyli 381,78 zł.
Podatnicy, którzy korzystają z metody podatku liniowego, mają możliwość odliczenia zapłaconej składki zdrowotnej od podstawy opodatkowania lub zaliczenia jej jako koszt uzyskania przychodu.
Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych a składka zdrowotna
Osoby, które wybrały formę opodatkowania jako ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, są zobowiązane do opłacania składek zdrowotnych, które zależą od wysokości osiągniętych dochodów w danym roku kalendarzowym.
Podstawą obliczenia składki zdrowotnej jest odpowiednia stawka procentowa, bazująca na przeciętnym miesięcznym wynagrodzeniu w sektorze przedsiębiorstw za IV kwartał poprzedniego roku (obejmującego również wypłaty z zysku). Przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw w IV kwartale 2023 roku wynosi 7767,85 zł.
Osoby, które wybrały formę opodatkowania jako ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, zobowiązane do opłacania składki zdrowotnej, której wysokość jest uzależniona od trzech stawek:
- 9% podstawy wymiaru, która oparta jest na 60% przeciętnego wynagrodzenia, w przypadku dochodów rocznych do 60 000 zł. W związku z tym 2024 roku zapłacą miesięczną składkę zdrowotną w wysokości 419,46 zł.
- 9% podstawy wymiaru, która oparta jest na 100% przeciętnego wynagrodzenia, w przypadku dochodów od 60 000 do 300 000 zł. W związku z tym 2024 roku zapłacą miesięczną składkę zdrowotną w wysokości 699,11 zł.
- 9% podstawy wymiaru, która oparta jest na 180% przeciętnego wynagrodzenia, w przypadku dochodów powyżej 300 000 zł. W związku z tym 2024 roku zapłacą miesięczną składkę zdrowotną w wysokości 1258,39 zł.
Istnieje możliwość pomniejszenia przychodu o już zapłacone składki na ubezpieczenia społeczne, pod warunkiem że nie zostały one wcześniej odliczone od dochodu lub zaliczone do kosztów.
W przypadku opodatkowania na zasadach ryczałtu ważne jest regularne monitorowanie przychodów. Jeśli dochód przekroczy ustalony próg przychodu w danym miesiącu, należy uiścić wyższą składkę zdrowotną.
Istnieje również obowiązek dokonania wyrównania za poprzednie miesiące, w których opłacano niższą składkę, jeśli przychody wzrosną w ciągu roku do drugiego lub trzeciego pułapu. Wyrównanie to odbywa się według stawki obowiązującej w ostatnim miesiącu roku. Przedsiębiorca ma czas na dokonanie tej dopłaty przez jeden miesiąc od upływu terminu składania zeznania rocznego za poprzedni rok.
Karta podatkowa a składka zdrowotna
Osoby, które rozliczają się na zasadach karty podatkowej, mają najprostszy sposób obliczenia składki zdrowotnej.
Podstawą jej wyliczenia jest minimalne wynagrodzenie obowiązujące w danym roku kalendarzowym. W 2024 roku minimalne wynagrodzenie wynosi 4242 zł brutto, co oznacza, że składka zdrowotna wynosi 9% tej kwoty, czyli 381,78 złotych.
Wysokość składki zdrowotnej dla wspólników spółek
Osoby, które są zobowiązane do opłacania składki zdrowotnej w wysokości 9% od podstawy stanowiącej 100% przeciętnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw, to:
- wspólnik spółki komandytowej, bez względu na to, czy pełni rolę komandytariusza czy komplementariusza,
- właściciel jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością,
- akcjonariusz prostej spółki akcyjnej,
- komplementariusze spółek komandytowo-akcyjnych.
Wysokość składki zdrowotnej dla właścicieli kilku działalności
Jeśli przedsiębiorca prowadzi więcej niż jedną działalność gospodarczą, które są opodatkowane według skali podatkowej, podatku liniowego lub podatku z kwalifikowanych praw własności intelektualnej, składkę zdrowotną na ubezpieczenie zdrowotne płaci od sumy swoich dochodów.
Oznacza to, że suma dochodów ze wszystkich prowadzonych działalności jest podstawą do obliczenia składki zdrowotnej. Przedsiębiorca opłaca składkę zdrowotną w zależności od tej łącznej sumy dochodów.
Jeśli potrzebujesz pomocy w założeniu własnej firmy i wyborze formy opodatkowania, zachęcamy do skorzystania z usług biura rachunkowego LinkTAX. Nasi specjaliści są na bieżąco ze wszystkimi zmianami w prawie i wesprą Cię na każdym etapie prowadzenia biznesu.
